ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ

Τι είναι?

Η πιο συχνά συναντώμενη πάθηση της ωχράς κηλίδας μετα την ηλικία των 65 στον ανεπτυγμένο πληθυσμό. Αφορά μόνο την κεντρική σας όραση και ΔΕΝ οδηγεί στην πλήρη τύφλωση.

Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική νόσο κατα την οποία λόγω γήρανσης ειδικών κυττάρων κάτω απο τον αμφιβληστροειδή, στην ωχρά κηλίδα παρατηρείται διαταραχή στην παροχή οξυγόνου και μεταφοράς ουσιών για την ομαλή λειτουργία της ωχράς. Η διαταραχή αυτή έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή νεοαγγειακού ιστού με σκοπό την αποκατάσταση της παραπάνω ισορροπιας, ωστόσο αυτός δυσλειτουργει, προκαλεί αιμορραγίες και εν τέλει καταστρέφει τους περιξ υγιείς ιστούς της ωχράς.

Αίτια:

Ηλικία: Σχετίζεται με φυσιολογική γήρανση των κυττάρων της ωχράς κηλίδας σε συνδυασμό με γενετική προδιάθεση.
Φύλο: Φαίνεται να εμφανίζεται ελάχιστα περισσότερο στις γυναίκες ίσως επειδή έχουν μεγαλύτερη μέση ηλικία.
Γενετική προδιάθεση: Διάφορα γονίδια έχουν ενοχοποιηθεί ηδη για την νόσο χωρίς πάντα να υπάρχει απόλυτη συσχέτιση.
Κάπνισμα: Αυξάνει τόσο το ρίσκο της νόσου όσο και την επιθετικότητα της.
Ηλιακή ακτινοβολία: Κάποιες μελέτες έχουν δείξει πιθανή συσχέτιση χωρίς πλήρη απόδειξη.
Διατροφή: Σε μερικές μελέτες έχει φανεί οτι διατροφή πλούσια σε βιταμίνες Α,C,E, + ψευδάργυρο πιθανόν να βοηθούν κατηγορίες ασθενών με εκφύλιση ωχράς.

Συμπτώματα:

Ποικίλουν απο ασθενή σε ασθενή, ωστόσο συνήθως

Δυσκολία στο διάβασμα και στα μικρά γράμματα.
Παραμόρφωση εικόνων και προσώπων.
Ίσιες γραμμές εμφανίζονται κεκαμμένες ή κομμάτια τους λείπουν εντελώς.
Θόλωση της κεντρικής όρασης.

Υπάρχουν πολλοί τύποι εκφύλισης?

Η εκφύλιση της ωχρας πρακτικά χωρίζεται σε ξηρά και υγρή μορφή.

Η πρώτη αποτελεί προστάδιο της δεύτερης αλλά αυτό δεν σημαίνει οτι όλοι οι ασθενείς που έχουν ξηρά μορφή θα καταλήξουν με την υγρή.

Η ξηρά μορφή φέρει μικρότερης έντασης συμπτώματα και έχει πολύ αργή εξέλιξη. Εφόσον ο ασθενής παραμείνει σε αυτή, τις περισσότερες φορές καταφέρνει να διατηρεί ένα καλό επίπεδο όρασης.

Υπάρχουν ωστόσο περιπτώσεις κατα τις οποίες μπορεί να ελαττωθει η κεντρική όραση σημαντικά με αποτέλεσμα να είναι αναγκαία η χρήση μεγεθυντικών φακών ή χρήση περιφερικής έκκεντρης όρασης.

Η υγρή μορφή είναι εκείνη κατα την οποία έχουμε εμφάνιση εξιδρωμάτων, οιδήματος, αιμορραγιών και μπορεί εντος ημερών ή εβδομάδων να προκαλέσει σημαντική πτώση στην όραση. Κύριο σύμπτωμα είναι η μεταμορφοψία, η εμφάνιση θετικών σκοτωμάτων στην κεντρική όραση που γίνονται αντιληπτα κατα το διάβασμα ή κατα την κάλυψη το οφθαλμού που δεν έχει το πρόβλημα. Διάφορες ονομασίες και τύποι είναι γνωστοί όπως RAP, vascularised PED, IPCV, pred/min Classic CNVM, Occult CNVM κλπ, που κατά περίπτωση είναι σημαντικό να υπάρχει η εμπειρία και η γνώση απο τον ειδικό οφθαλμίατρο για την σωστή διάγνωση η οποία θα οδηγήσει και στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Υπάρχει θεραπεία?

Η θεραπεία στην υγρή μορφή είναι υπο την μορφή ειδικών ενδουαλοειδικών ενέσεων φαρμάκων που σκοπό έχουν τον περιορισμό της έκτασης της βλάβης. Έχουν αποτελεσματικότητα άνω του 95% στην δράση τους, και εως και 30% πιθανότητα βελτίωσης της αρχικής όρασης. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει η έναρξη της θεραπείας άμεσα καθώς η νόσος εξελίσσεται γοργά.

Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί αποτελεσματική θεραπεία για την ξηρή μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς, καθώς πρόσφατες μελέτες με αντίστοιχου τύπου ενέσεων και για την ξηρά μορφή απέτυχαν.

Μπορώ να κάνω εγώ κάτι?

Η πάθηση αυτή φαίνεται να έχει σημαντικό γενετικό παράγοντα, ωστόσο έχουν ενοχοποιηθεί και ο τρόπος ζωής σε αυτή.

Κάπνισμα: έχει διαπιστωθεί οτι το κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης επιθετικής νόσου εως και 400%!

Διατροφή: Αμέλεια χρήσης λαχανικών και φρούτων στην διατροφή πιθανών να επιδεινώνει την εκφύλιση της ωχράς. Άτομα συγκεκριμένης υποκατηγορίας και σταδίου εκφύλισης ωχράς ξηράς μορφής φαίνεται να έχουν καλύτερη προστασία με λήψη πολυβιταμινών σύμφωνα με την εργασία AREDS.